Bramaputra ‒ rijeka sa mnogo imena
Bramaputra je rijeka sa mnogo imena. U svom gornje toku, gdje vijuga kroz lavirint uskih klisura na Tibetu, naziva se Jarlung Cangpo (Yarlung Tsangpo). U blizini Namča Barva postaje Siang. Dok se spušta niz podnožje Himalaja u sjeveroistočnoj indijskoj državi Arunačal Pradeš, naziva se Dihang. Ljudi je počinju nazivati Bramaputra u dijelu toka gdje se širi i protiče kroz Asam. Nakon prelaska u Bangladeš i ulivanja nekoliko pritoka, ona postaje rijeka Jamuna, zatim Padma i na kraju Meghna prije nego što se ulije u Bengalski zaliv.
Bramaputra teče u dužini oko 2.900 km od svog izvora na Himalajima do ušća u rijeku Gang nakon čega se izmješane vode dvije rijeke ulivaju u Bengalski zaliv.
Duž svog toka Bramaputra prolazi kroz Tibetski autonomni region Kine, indijske države Arunačal Pradeš i Asam, te kroz i Bangladeš. Većim dijelom svoje dužine rijeka služi kao važan unutrašnji plovni put. Međutim, rijeka nije plovna između planina Tibeta i ravnica Indije. U svom donjem toku rijeka je i tvorac i razarač ‒ taloži ogromne količine plodnog aluvijalnog tla, ali takođe izaziva katastrofalne i česte poplave.
Izvor Bramaputre je lednik Čemajungdung na padinama Himalaja oko 100 km jugoistočno od jezera Mapam na jugozapadu Tibeta. Tri glavna toka koja ovdje nastaju su Kubi, Angsi i Čemajungdung.
Od svog izvora rijeka teče gotovo 1.100 km u generalno istočnom smjeru između velikog područja Himalaja na jugu i lanca Kajlaš na sjeveru. U svom gornjem toku rijeka je uglavnom poznata kao Cangpo (Tsangpo; „prečišćivač“); poznat je i pod kineskim imenom Jarlung Zangbo (Yarlung Zangbo) i drugim lokalnim tibetanskim imenima.
Prošavši Pi (Pe) u Tibetu, rijeka se naglo okreće prema sjeveru i sjeveroistoku i usjeca tok kroz niz velikih uskih klisura između planinskih masiva Gjala Peri i Namjagbarva u nizu brzaka i slapova. Poslije toga, rijeka se okreće prema jugu i jugozapadu i protiče kroz duboku klisuru („Veliki kanjon“ Cangpo) u istočnom dijelu Himalaja sa stranama kanjona od oko 5000 m i više. U ovom dijelu toka rijeka ulazi u sjevernu indijsku državu Arunačal Pradeš na sjeveroistoku Indije, gdje je poznata kao rijeka Dihang (ili Siang), i okreće se južnije.
Dihang, vijugajući između planina, okreće se prema jugoistoku i spušta se u niski basen gdje ulazi u sjeveroistočnu indijsku državu Asam. Zapadno od grada Sadije, rijeka se ponovo okreće ka jugozapadu i pridružuju joj se dva planinska potoka, Lohit i Dibang. Ispod tog utoka, oko 1.450 km od Bengalskog zaliva, rijeka postaje poznata pod nazivom Bramaputra („Sin Brahme“). U Asamu je rijeka moćna, čak i u sušnoj sezoni, a tokom kišne sezone njene obale su udaljene više od 8 milja.
Brahmaputra ulazi u ravnice Bangladeša nakon skretanja na jug oko brda Garo, niže Duburija u Indiji. Nakon što prođe pored grada Čilmarija u Bangladešu, na desnoj obali pridružuje joj se rijeka Tista, a zatim u dužini od 240 km teče prema jugu kao rijeka Jamuna.
Jamuna se spaja sa Gangom sjeverno od Goalundo Gata, odakle kao Padma, njihove kombinovane vode teku na jugoistok u dužini od oko 120 km. Nakon što se nekoliko manjih kanala odvoji za napajanje Gang-Bramaputre delte na jugu, glavni tok Padme stiže do ušća u rijeku Meghna u blizini Čandpura, a zatim ulazi u Bengalski zaliv kroz ušće Meghne i manjim kanalima koji teku deltom.
Gang-Bramaputra karakteriše treći najveći prosječni proticaj u svijetu ‒ oko 30.770 kubnih metara u sekundi; oko 19.800 kubnih metara u sekundi od ukupne količine isporučuje samo Bramaputra. Ukupni suspendovani nanos Gang-Bramaputre iznosi oko 1,84 milijarde tona godišnje i najveći je na svijetu.
Izvor:Encyclopædia Britannica