Privreda Evropske unije
EUROSTAT je objavio dvije publikacije „Key Figures on Europe ‒ Statistics Illustrated 2019 Edition“ i „Agriculture, Forestry and Fishery Statistics 2019 Edition“ sa najnovijim statističkim podacima o privredi Evropske unije.
Bruto domaći proizvod (BDP) EU u 2018. godini iznosio je 15 877 milijardi evra. Najveći udio u BDP-u EU imala je Njemačka (21.3 %), a zatim Velika Britanija (15.1 %), Francuska (14.8 %) i Italija (11.1 %). Najmanji udio u BDP-u imale su Malta i Kipar (0.1 %).
U 2017. godini najveća vrijednost BDP po glavi stanovnika prema standardu kupovne moći (engl. Purchasing Power Standard‒ PPS) zabilježena je u Luksemburgu (oko 2.5 puta veća od EU prosjeka). S druge strane, BDP po glavi stanovnika u Bugarskoj bio je manji od polovine EU prosjeka (49.3 %).
U 2018. godini EU uvezla je robu iz zemalja koje nisu članice u vrijednosti 1 980 milijardi evra, što je za 25 milijardi evra više od vrijednosti izvezene robe (prvi trgovinski deficit u robnoj razmjeni od 2012. godine). Vodeće izvozno tržište EU u godini bile su Sjedinjene Američke Države (20.8 %), a zatim Kina (bez Hong Konga; 10.7 %) Švajcarska (8.0 %), Rusija (4.4 %) i Turska (3.9 %). Gotovo petina (19.9 %) sve uvezene robe u EU potiče iz Kine (bez Hong Konga), a sljede ju Sjedinjene Američke Države (13.5 %), Rusija (8.5 %), Švajcarska (5.5 %) i Norveška (4.2 %).
U 2018. godini u uslužnom sektoru radilo je 74.0 % ljudi zaposlenih u EU, u industriji 15.3 %, u građevinarstvu 4 %, a u poljoprivredi, šumarstvu i ribolovu 4.3 %. Rumunija je bila jedina država članica u kojoj je manje od polovine (47.0 %) radne snage bilo zaposleno u sektoru usluga. S druge strane, u uslužnom sektoru radilo je 83.8 % zaposlenih u Holandiji. Češka je bila jedina država članica u kojoj je u industriji radilo više od jedne četvrtine (29.1 %) ukupne radne snage. Rumuniju karakteriše visok udio zaposlenih u poljoprivredi, šumarstvu i ribarstvu (23.0 %). Luksemburg je jedina država članica sa dvocifrenim udjelom (10.2 %) radne snage zaposlene u građevinarstvu.
Turizam
U 2017. godini u turističkom smještaju EU registrovano je 3.18 milijardi noćenja (50.9 % ostvarili su stanovnici EU, a nerezidenti 49.1 %).
Najpopularnija turistička regija (na nivou NUTS 2) bila su Kanarska ostrva u Španiji (od 104.4 miliona noćenja u turističkom smještaju, 93.0 miliona ili 89.1 % činili turisti izvan Španije). Nerezidentni turisti činili su više od 90 % ukupnog broja noćenja na Jadranu u Hrvatskoj, na Balearskim ostrvima u Španiji i u Tirolu u Austriji.
Polovina od top 10 najpopularnijih turističkih regiona EU nalazi se u Španiji: Kanarska ostrva, Katalonija, Balearska ostrva, Andaluzija i Valensija. Najpopularnije planinske regije bile su Rona-Alpi (Francuska), Tirol (Austrija), Gornja Bavarska (Njemačka) i Bolzano (Italija). Najpopularnije glavni gradovi bili su Pariz, Rim i London.
Saobraćaj
U 2016. godini u EU bilo je registrovano 258 miliona putničkih automobila (ekvivalentno približno jednom automobilu na svaka dva stanovnika). Stope posjedovanja automobila bile su najviše u Luksemburgu (660 na 1 000 stanovnika), a zatim u Italiji, Malti i Finskoj (> 600). Najmanja stopa zabilježena je u Rumuniji (280 na 1 000 stanovnika).
U 2017. godini ukupan broj putnika u vazdušnom saobraćaju na aerodromima u EU prvi put prešao je milijardu (1 043 miliona). Gotovo polovinu (47.1 %) svih putnika činili su putnici na letovima do/iz drugih država članica EU, dok je više od jedne trećine putnika (36.1 %) bilo na letovima za/iz zemalja izvan EU, a otprilike jedna šestina (16.8 %) letjela je na nacionalnim/domaćim letovima.
Dvadeset najprometnijih aerodroma prevezlo je 78 % ukupnog broja putnika na EU aerodromima. U 2017. godini, londonski aerodrom Hitrou sa 78.0 miliona prevezenih putnika bio je najprometniji aerodrom u EU. Sljede ga Šarl de Gol u Parizu (69.4 miliona), Shiphol u Amsterdamu (68.4 miliona) i Frankfurt (64.4 miliona).
Drumski saobraćaj čini 77 % teretnog saobraćaja u EU. U 2017. godini, unutrašnji teretni saobraćaj EU (bez naftovoda i gasovoda) procijenjen je na oko 2 500 milijardi tonskih kilometara. Od toga 76.7 % prevezeno je drumskim putevima, a ostatak željeznicom (17.3 %) i unutrašnjim plovnim putevima (6.0 %).
U 20 najprometnijih luka za kratki pomorski saobraćaj prevezeno je 37 % ukupne težine robe koja se prevozi u/iz EU luka. U 2016. godini, ukupna težina robe koja se prevozila kroz glavne luke EU kratkim pomorskim saobraćajem iznosila je 2.5 milijardi tona. Roterdam je bio daleko najprometnija luka u pogledu prevezene robe (204 miliona tona ili 8.1 %). Težina robe pretovarene u Roterdamu bila je gotovo dvostruko veća nego u drugoj najprometnijoj luci Antverpenu (106 miliona tona), što je pak dvostruko više nego u trećoj najprometnijoj luci Hamburgu (50 miliona tona).
Energetika
– EU uvozi više od polovine ukupne energije koju potroši svake godine. Naročito je visok nivo zavisnosti od sirove nafte i prirodnog gasa. U 2017. godini, iz Rusije je uvezena gotovo trećina ukupnog uvoza sirove nafte u EU (163.1 miliona tona ili 30.2 %), a sljedi ga uvoz iz Norveške sa 11.4 %. Slična je situacija i sa prirodnim gasom ‒ uvoz iz Rusije činio je 38.5 % (163.2 milijarde kubnih metara) uvoza prirodnog gasa u EU, a uvoz iz Norveške 25.3 %. Najveći udio uvoza EU čvrstih goriva takođe je ostvaren iz Rusije (62.5 miliona tona ili 38.8 %), a zatim iz Kolumbije (16.7 %) i Sjedinjenih Američkih Država (16.5 %).
U 2017. godini oko 17.5 % bruto potrošnje energije u EU bilo je iz obnovljivih izvora energije, u poređenju sa 10.6 % deceniju ranije. U 2017. godini više od polovine (54.5 %) finalne potrošnje energije u Švedskoj bilo je iz obnovljivih izvora, dok je udio veći od jedne trećine zabilježen i u Finskoj, Letoniji i Danskoj. S druge strane, jednocifreni udio obnovljivih izvora energije u krajnjoj potrošnji energije zabilježen je u Kipru, Belgiji, Malti i Holandiji, a najniži udio od svega 6.4 % u Luksemburgu.
U 2017. godini finalna potrošnja energije u EU iznosila je 1 108 miliona tona ekvivalentne nafte. Naftni proizvodi činili su više od trećine (37.2 %) krajnje potrošnje energije u EU, električna energija 22.7 %, a prirodni gas 22.6 %. U 2017. godini gotovo četvrtina (24.6 %) potrošnje energije u EU ostvarena je u industrijskom sektoru, dok je udio saobraćaja iznosio 30.8 %, a ostalih sektora 44.5 % (uglavnom stanovanje i usluge).
Poljoprivreda
U 2016. godini u EU bilo je 10.5 miliona poljoprivrednih gazdinstava. Dvije trećine farmi bilo je manje od 5 hektara. Oko polovine (52.5 %) svih farmi može se svrstati u kategoriju specijalizovanih poljoprivrednih gazdinstava. Farme su koristile 173 miliona hektara zemljišta za poljoprivrednu proizvodnju što je nešto manje od polovine (47.1 %) ukupne površine zemljišta u EU. U poljoprivredi je radilo 9.7 miliona ljudi, što predstavlja 4.2 % ukupne zaposlenosti u EU. Naročito veliki udio zaposlenih u poljoprivredi zabilježen je Rumuniji (23.0 %).
Proizvodnja žitarica (uključujući rižu) u EU u 2018. godini iznosila je 295.1 miliona tona (oko 11.3 % globalne proizvodnje). Najveći proizvođači bile su: Francuska (62.6 miliona tona ili 21.2 %), Njemačka (38.0 miliona tona ili 12.9 %), Rumunija (31.5 miliona tona ili 10.7 %) i Poljska (26.8 miliona tona ili 9.1 %).
U EU je u 2018. godini proizvedeno 129.0 miliona tona obične pšenice i spelte, 69.1 miliona tona kukuruza i mješavine kukuruza i 56.6 miliona tona ječma. EU je sa proizvodnjom od 119.6 miliona tona vodeći svjetski proizvođač šećerne repe (oko polovine svjetske proizvodnje). Više od polovine EU šećerne repe u 2018. godini proizvedeno je u Francuskoj (33.4 %) i Njemačkoj (21.9 %). Proizvedeno je i 51.8 miliona tona krompira ‒ najviše u Njemačkoj (8.9 miliona tona), Francuskoj (7.9 miliona tona), Poljskoj (7.3 miliona tona) i Holandiji (6.0 miliona tona). Proizvodnja uljane repice i repice iznosila je 19.9 miliona tona, a suncokreta 10.0 miliona tona. Proizvodnja soje u EU raste ‒ u 2018. godini proizvedeno je 2.9 miliona tona.
Ukupna proizvodnja voća (bez grožđa, jagoda, maslina, jagodičastog voća i orašastih plodova) u EU u 2018. godini procijenjena je na 37.4 miliona tona, od čega je proizvodnja citrusnog voća činila oko 11.1 miliona tona. Proizvedeno je i 0.7 miliona tona bobičastog voća i 1.1 milion tona orašastih plodova. Španija i Italija bile su glavni proizvođači voća u EU ‒ Španija je proizvela nešto manje od 30 % ukupne proizvodnje voća, a Italija nešto više od petine. Proizvedeno je 13.8 miliona tona jabuka, 6.5 miliona tona narandže i 2.6 miliona tona breskve. Više od četvrtine (28.9 %) proizvodnje jabuka u EU ostvareno je u Poljskoj, a zatim prema proizvodnji sljede Italija (17.8 %) i Francuska (12.6 %). Preko polovine (55.8 %) svih narandži u EU dolazi iz Španije, a zatim iz Italije (24.4 %) i Grčke (14.0 %). Nešto više od 90 % cjelokupne proizvodnje breskve takođe dolazi iz Španije (34.2 %), Grčke (30.9 %) i Italije (26.3 %).
EU je značajan proizvođač na svjetskom tržištu vina; u periodu 2014‒2018. godine činila je 65 % globalne proizvodnje, 60 % potrošnje, 70 % izvoza i 45 % vinogradarskih površina u svijetu. Ukupna proizvodnja grožđa za vino u EU u 2018. godini iznosila je 25.7 miliona tona. Najveći proizvođači bili su: Italija (29.2 %), Španija (26.0 %), Francuska (24.3 %), Njemačka (5.5 %), Rumunija (4.2%), dok su ostale članice proizvele 10.9 %.
EU je najveći proizvođač maslinovog ulja u svijetu ‒ čini oko dvije trećine svjetske proizvodnje. Ukupna proizvodnja maslina za maslinovo ulje u EU u 2018. godini iznosila je 12.9 miliona tona. Španija je daleko najveći proizvođač maslina za maslinovo ulje u EU ‒ 71.9 % cjelokupne proizvodnje. Ostatak proizvodnje dolazi iz Italije (14.7 %), Grčke (7.3 %) i Portugalije (5.6 %).
EU raspolaže značajnim stočnim fondom ‒ u 2018. godini bilo je 148 miliona svinja, 87 miliona goveda i 98 miliona ovaca i koza. Od ukupnog broja goveda u EU, sa tri četvrtine fonda raspolaže svega nekoliko zemljalja ‒ Francuska (21.2 %), Njemačka (13.7 %), Velika Britanija (11.0 %), Irska (7.5 %), Španija (7.4 %), Italija (7.2 %) i Poljska (7.1 %). Sa skoro tri četvrtine ukupnog broja svinja EU raspolažu Španija (20.8 %), Njemačka (17.8 %), Francuska (9.3 %), Danska (8.5 %), Holandija (8.1 %) i Poljska (7.4 %). Dvije trećine ukupnog fonda ovaca nalazi se u Ujedinjenom Kraljevstvu (26.3 %), Španiji (18.5 %), Rumuniji (11.9 %) i Grčkoj (9.9 %), a dvije trećine ukupnog broja koza u Grčkoj, Španiji i Rumuniji. EU je u 2018. godini proizvela 7.9 miliona tona goveđeg mesa, 23.8 miliona tona svinjskog mesa, oko 0.8 miliona tona ovčjeg i kozjeg mesa i 15.2 miliona tona mesa peradi (što je njen novi maksimum proizvodnje).
Proizvodnja sirovog mlijeka na farmama EU u 2018. godini iznosila je 172.2 miliona tona, a prosječni prinos mlijeka 7 280 kg po kravi. Najviši prinosi ostvareni su u Danskoj (9 851 kg po kravi), Estoniji (9 353 kg po kravi) i Finskoj (9 095 kg po kravi), a najnižoj u Rumuniji (3 279 kg po kravi) i Bugarskoj (3 678 kg po kravi). Prerađeno je 156.8 miliona tona od ukupnog mlijeka dostupnog mliječnom sektoru EU. Proizvedeno je 2.4 miliona tona maslaca i ostalih žuto-masnih proizvoda, 10.3 miliona tona sira, te 30.1 milion tona konzumnog mlijeka. Velika Britanija proizvela je daleko najveću količinu mlijeka za piće u 2018. godini (6.8 miliona tona ili 22.5 %). Njemačka je proizvela najviše sira (2.2 miliona tona ili 21.8 %), a sljede ju Francuska (1.9 miliona tona ili 18.5 %) i Italija (1.3 miliona tona ili 12.7 %).
Ribarstvo
Iako ribarska flota EU djeluje širom svijeta, oko tri četvrtine ulova u 2017. godini izlovljeno je iz sjeveroistočnog Atlantika. Najveći ulov ribe na ovom području ostvaruju Danska, Ujedinjeno Kraljevstvo, Francuska i Španija, a najčešće vrste koje se izlovljavaju su haringa, skuša i sleđica. Nakon sjeveroistočnog Atlantika najveća ribolovna područja (prema ulovu) su Sredozemno i Crno more (8.6 % od ukupnog EU ulova) i istočni dio centralnog Atlantika (6.6 %).
Šumarstvo
U 2015. godini šume i druga šumska zemljišta pokrivala su 182 miliona hektara što predstavlja 42.8 % ukupne površine EU. U apsolutnim vrijednostima, Švedska (30.5 miliona hektara) i Španija (27.6 miliona hektara) raspolažu najvećim šumskim površinama. Međutim, najveći udio šumskog zemljišta u ukupnoj površini imaju Finska (75.7 %) i Švedska (74.9 %), dok je Malta jedina država članica EU koja ima jednocifren udio šuma u ukupnoj površini (1.1 %).
Izvor: