El Ninjo i La Ninja
El Ninjo (šp. El Niño) i La Ninju (šp. La Niña) uzrokuje prirodna varijabilnost klime, kojoj i oni doprinose. Oni narušavaju normalne obrasce padavina i atmosferske cirkulacije u tropskoj zoni i smatraju se suprotnim fazama atmosfersko-okeanskog fenomena koji se zajednički naziva El Nino Južna oscilacija (El Niño/Southern Oscillation ‒ ENSO).
Javljaju se svakih 2 do 7 godina i obično traju 9 do 12 mjeseci, a utiču na vrijeme širom svijeta. El Nino 2015/2016. godine bio je jedan od najjačih ikad zabilježenih.
Termin El Ninjo, što na španskom znači „dečak“, prvi put su koristili ribari u Peruu i Ekvadoru u 19. vijeku za neuobičajeno tople vode koje su smanjivale njihov ulov neposredno pred Božić. El Ninjo događaji često započinju sredinom godine velikim zagrijavanjem površinskih voda u centralnom i istočnom ekvatorijalnom Pacifiku i promjenama u tropskoj atmosferskoj cirkulaciji (tj. vjetrovi, pritisak i kiše).
Generalno, El Ninjo dostiže vrhunac tokom perioda novembar–januar, a zatim opada tokom prve polovine sljedeće godine. Pojava jakih i umjerenih El Ninjo uslovljava zagrijavanje i povećanje prosječne globalne površinske temperature.
Tokom faze El Ninjo mijenja se režim strujanja i vjetrovi tada duvaju od zapada prema istoku, toplije se vode gomilaju prema istočnim dijelovima Pacifika, podiže se nivo okeana i smanjuje debljina sloja hranljivih materija u njemu.
Fenomen suprotan od El Ninja poznat je kao La Ninja, što znači „djevojčica“ i odnosi se na veliko hlađenje i snižavanje temperature površine okeana u istom regionu u ekvatorijalnom Pacifiku. Na mnogim lokacijama hladne epizode La Ninja proizvode klimatske efekte suprotne El Ninju.
Treća faza El Nino Južne oscilacije je neutralna faza, kada na atmosferu i okeane utiču drugi klimatski pokretači.
Prelaz između El Ninja i La Ninje nije neobičan, jer su oba događaja dio istog fenomena nazvanog El Ninjo Južna oscilacija, koji se kreće između neobično toplih i hladnih uslova iznad istočnog i centralnog tropskog Pacifika.
Međutim, ova topla i hladna faza ne moraju nužno da se smjenjuju jedna za drugom u brzom nizu i prilično su često razdvojene dužim periodima (od nekoliko mjeseci do nekoliko godina) neutralne faze, tj. faze kada nema pojave ni El Ninjo ni La Ninja događaja. Bilo je i slučajeva kada je El Ninjo pratio još jedan El Ninjo, a La Ninju još jedna La Ninja, odvojeni neutralnom fazom od nekoliko mjeseci.
El Ninjo i La Ninja ne utiču na sve regione, pa čak i u datom regionu, uticaji nisu uvijek isti.
Ishodi svake pojave El Ninja nikada nisu potpuno isti: oni zavise od intenziteta događaja, doba godine kada se razvija i interakcije sa drugim klimatskim obrascima.
El Ninjo često uslovljava tople i suve uslove u južnim i istočnim unutrašnjim oblastima Australije, kao i u Indoneziji, Filipinima, Maleziji i ostrvima centralnog Pacifika poput Fidžija, Tonge i Papue Nove Gvineje. Tokom ljetnje sezone na sjevernoj hemisferi, indijske monsunske kiše uglavnom imaju tendenciju da budu manje od normalne količine. Na sjevernoj hemisferi zimi, padavine niže od normalnih uslova obično se primjećuju u jugoistočnoj Africi i sjevernom Brazilu.
Vlažniji od uobičajenih uslova obično se primjećuju duž obale Meksičkog zaliva, zapadne obale tropske Južne Amerike (Kolumbija, Ekvador i Peru) i od južnog Brazila do centralne Argentine. Dijelovi istočne Afrike (Kenija, Uganda) takođe obično primaju iznadprosječne padavine. El Ninjo je povezan sa blažim zimama u sjeverozapadnoj Kanadi i na Aljasci zbog manjih prodora hladnog vazduha sa Arktika ‒ kao rezultat velike regije nižeg vazdušnog pritiska formirane iznad Aljaskog zaliva/sjevernog Pacifika.
Ishodi svake La Ninje nikada nisu potpuno isti: oni takođe zavise od intenziteta događaja, doba godine kada se razvija i interakcije sa drugim klimatskim obrascima.
La Ninja je često povezana sa vlažnim uslovima u istočnoj Australiji i sa obilnim kišama u Indoneziji, na Filipinima i na Tajlandu.
La Ninja obično dovodi do povećanih padavina u sjeveroistočnom Brazilu, Kolumbiji i drugim sjevernim dijelovima Južne Amerike, a povezana je i sa nedostatkom padavina u Urugvaju i dijelovima Argentine.
Suvlji od uobičajenih uslova obično se primjećuju duž obala Ekvadora i sjeverozapadnog Perua.
Epizode La Ninja uzrokuju mlazni tok vrlo sličan talasu iznad Sjedinjenih Američkih Država i Kanade. U sezoni zima na sjevernoj hemisferi, uslovljava hladnije i sa više oluja uslove širom sjevera, a toplije i manje olujne uslove na jugu.
Događaji La Ninja su generalno povezani sa povećanim količinama padavina u južnoj Africi, iako nisu jedini faktori koji doprinose tome. La Ninja je povezana sa nedostatkom padavina u ekvatorijalnoj istočnoj Africi ‒ na primjer u Somaliji i istočnoj Keniji.
Izvor:WMO